In 2021 bestaat Bibliotheek Den Haag uit 15 vestigingen: de Centrale Bibliotheek aan het Spui en 14 wijkbibliotheken verspreid door de stad. De Centrale Bibliotheek heeft een stedelijke functie, terwijl de wijkbibliotheken diep en stevig zijn verankerd in de wijken. Ze hebben een uitgebreid netwerk in de wijk en werken intensief samen met partners in het werkgebied.
De vestigingen in de stadsdelen Leidschenveen-Ypenburg en in Loosduinen fungeren daarbij ook als Cultuurankers binnen het gemeentelijk cultuurbeleid. Bibliotheek Den Haag is een openbare plek waar Hagenaars uit alle lagen van de bevolking in groten getale komen: daarin is zij uniek. Dat geldt voor de wijkbibliotheken, en voor de Centrale Bibliotheek aan het Spui waar dagelijks duizenden bezoekers binnenlopen. Jaarlijks komen in totaal 2.6 miljoen bezoekers naar de bibliotheken. Dat maakt Bibliotheek Den Haag de maatschappelijke instelling met de meeste bezoekers.
Op 1 januari 2015 is de bibliotheekwet, voluit Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen (Wsob) in werking getreden. De wet omvat de vijf wettelijke functies van de bibliotheek. Deze zijn:
Bij de totstandkoming van de wet is er bewust voor gekozen om meer nadruk te leggen op de functies ‘organiseren van ontmoeting en debat’, en ‘laten kennis maken met kunst en cultuur’.
De vijf functies dragen bij aan de persoonlijke ontwikkeling en verbetering van de maatschappelijke kansen van de inwoners van Den Haag. De bibliotheekwet uit 2015 heeft tot doel het openbare bibliotheekwerk opnieuw te definiëren en daarmee recht te doen aan de huidige bibliotheekpraktijk. Tegelijkertijd geeft zij ook ruimte aan de toekomstige uitdagingen. Technologische, maatschappelijke en institutionele ontwikkelingen maken dit noodzakelijk.
De wet stelt het doel van de openbare bibliotheek vast, namelijk het geven van publieke toegang tot informatie, maar ook tot cultuur en het bieden van gelegenheid om elkaar te ontmoeten en met elkaar in gesprek te gaan. Het woord ‘publiek’ is hierbij essentieel en krijgt vorm in de waarden die een openbare bibliotheek heeft. Deze staan ook in de Wsob:
Bij de totstandkoming van de wet is er bewust voor gekozen om meer nadruk te leggen op de functies ‘organiseren van ontmoeting en debat’, en ‘laten kennis maken met kunst en cultuur’. Juist hier zitten de vernieuwingsmogelijkheden die ook passen binnen de aanbevelingen van de commissie Cohen, die in 2013 een grote rol voor de sociale functie van de bibliotheek zag en een toekomstvisie formuleerde. Het advies van de commissie Cohen vormde uiteindelijk de basis voor de nieuwe wet. Deze wet is begin 2020 geëvalueerd.
Het coalitieakkoord ‘Samen voor de stad’ onderschrijft de stevige positie van Bibliotheek Den Haag
Den Haag is een internationale en snelgroeiende stad. Naast de vestigingsplaats van het nationale bestuur, is Den Haag een VN-Stad waar vrede, recht en veiligheid voorop staan. Den Haag hoort bij de meest diverse steden van Nederland. Mensen met allerlei verschillende achtergronden leven er samen. De roep om een laagdrempelige en gratis toegankelijke plek waar iedereen zich thuis voelt is daarom groot. De bibliotheek biedt die plek graag.
Een snelgroeiende stad vraagt in de toekomst ook om nieuwe maatschappelijke voorzieningen, waaronder bibliotheken. De bibliotheek beschouwt het als een mooie uitdaging om aan te sluiten bij de gebiedsontwikkelingen in Den Haag. Zij ziet het als haar taak om van hieruit de eigen toekomstvisie te blijven aanscherpen en de trends en ontwikkelingen in het bibliotheekdomein af te zetten tegen nieuwe kansen binnen de stad. Daarbij hoort ook het zoeken van nieuwe samenwerkingsmogelijkheden.
Het coalitieakkoord ‘Samen voor de stad’ onderschrijft de stevige positie van Bibliotheek Den Haag. In ‘Samen voor de stad’ benoemt het college de uitdagingen en ambities voor de periode 2019-2022 en kent de bibliotheek een belangrijke rol toe op het gebied van kansengelijkheid, inburgering, de aanpak van laaggeletterdheid en als toegankelijke ontmoetingsplek voor iedereen in de stad. Het coalitieakkoord onderstreept de rol van bibliotheken als ontmoetingsplekken, als plekken om meer en beter te leren lezen, huiswerk te maken en om mediawijsheid te vergroten. Ook is in het coalitieakkoord een belangrijke rol weggelegd voor de bibliotheek om in de toekomst als hét stedelijk debatcentrum in de stad te opereren. Verder zet het coalitieakkoord in op voortzetting van de pilot om huiswerkbegeleiding in de wijkbibliotheken aan te bieden en wordt de pilot met het Taalhuis geïntensiveerd. Tot slot wordt in het nieuwe coalitieakkoord een incidenteel bedrag vrijgemaakt om de Centrale Bibliotheek te moderniseren.
Gemeentebesturen zijn samen met de minister en provinciebesturen verantwoordelijk voor het netwerk van openbare bibliotheekvoorzieningen. Bibliotheek Den Haag functioneert dan ook binnen verschillende netwerken: landelijk, regionaal, op stadsniveau en op wijk- en buurtniveau.
Gefinancierd vanuit het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) staat aan het hoofd van het landelijke netwerk van de bibliotheekorganisaties in Nederland de Koninklijke Bibliotheek. (KB). De KB levert diensten en programma’s die de lokale openbare bibliotheken ondersteunen en de landelijke samenhang versterken. Daarnaast heeft elke provincie een provinciale ondersteuningsinstelling bedoeld om bibliotheken bij te staan met kennis en expertise. In de regio Noord- en Zuid-Holland vervult Probiblio die rol.
Binnen het landelijk netwerk nemen de G4 bibliotheken, Den Haag, Amsterdam, Rotterdam en Utrecht, een bijzondere plaats in. Men heeft te maken met vergelijkbare problematiek en staat voor uitdagingen die zij deels samen kunnen aanpakken. Een goed voorbeeld is het project Ouderen in de Wijk waarin de vier grote steden werken aan de versterking van het sociaal netwerk en de zichtbaarheid van ouderen. Er is een goede onderlinge samenwerking en structureel overleg.
De bibliotheek werkt ook intensief samen met maatschappelijke partners op wijk- en buurtniveau zoals scholen, buurthuizen, welzijnsorganisaties en culturele instellingen.
Er is een goede onderlinge samenwerking en structureel overleg
Willem Camphuis (links), directeur Certificeringsorganisatie Bibliotheekwerk, Cultuur en Taal overhandigde op 14 januari 2019 de oorkonde van certificering aan Robert van Asten (midden), wethouder bibliotheken en Paul Broekhoff (rechts), directeur Bibliotheek Den Haag
Deze beleidsvisie geeft Bibliotheek Den Haag voor de jaren 2021 tot 2025 richting. Intern richten wij ons met de kern van de beleidsvisie, meer lijn, meer samen, meer vraaggericht op het ontwikkelen van een flexibele organisatie die bij nieuwe ontwikkelingen snel kan meebewegen.
Financiële verantwoording vindt jaarlijks plaats binnen de planning- en controlcyclus van de gemeente Den Haag. Ook levert de bibliotheek elk jaar prestatiegegevens aan het ministerie van OCW in het kader van de Wsob. Op bibliotheekdenhaag.nl wordt een jaarverslag gepubliceerd.
Elke vier jaar toetst de Certificeringsorganisatie Bibliotheekwerk, Cultuur en Taal (CBCT) als onafhankelijke organisatie de kwaliteit van de bibliotheek en van programma’s en diensten voor geletterdheid. De audit levert waardevolle informatie op over het functioneren van de organisatie. Bibliotheek Den Haag is in 2018 opnieuw gecertificeerd. De volgende audit vindt in 2022 plaats.